อาการไปป์เสียยอดนิยม มีอะไรบ้าง และมีวิธีป้องกันอย่างไร?
เป็นเรื่องธรรมดาเมื่อเราใช้สิ่งใดสิ่งหนึ่งบ่อยๆ แล้วสิ่งนั้นก็เกิดการชำรุดเสียหาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับสิ่งที่มักจะอยู่ติดตัวเราตลอด อย่างเช่นไปป์ หรือกล้องยาสูบ ซึ่งเป็นสิ่งที่เราต้องจับ ต้องสัมผัสกับมันเพื่อใช้งานในแต่ละที นอกจากจะใช้มือในการจับตัวไปป์เพื่อสูบยาเส้นแล้ว คนสูบไปป์ยังต้องใช้ปากในการคาบด้ามไปป์ตลอดการสูบ จึงไม่น่าแปลกใจที่ไปป์จะมีการชำรุด เสียหาย หรือเกิดการสึกหรอบ้างไปตามกาลเวลา จากที่ได้พูดคุยกับลูกค้านักสูบไปป์หลายคน จึงได้ทำการรวบรวมอาการเสียที่เกิดขึ้นกับไปป์มาให้นักสูบไปป์ทุกท่านได้รู้กัน เพื่อที่คนสูบไปป์จะได้ระมัดระวัง ดูแลรักษาไปป์ตัวโปรดได้ดียิ่งขึ้น รวมไปถึงสามารถยืดอายุการใช้งานของไปป์ที่เรามีอยู่ให้ใช้ได้นานขึ้นด้วย
อาการที่ทำให้ไปป์เสียยอดฮิต
1. ช่องสำหรับใส่ฟิลเตอร์ไปป์ ไปหักคาอยู่ที่เบ้าไปป์
จุดที่เห็นได้ค่อนข้างบ่อย เมื่อได้รับไปป์ที่มาส่งซ่อมก็คืออาการเสียในส่วนของปากคาบ หรือ Mouthpiece อาการเสียยอดฮิตก็คือส่วนช่องใส่ฟิลเตอร์ หรือที่เรียกว่า tenon หรือเดือย (ส่วนที่เป็นช่องเสียบฟิลเตอร์) ซึ่งส่วนใหญ่แล้วปัญหาจะเกิดจากไปป์ที่มีฟิลเตอร์ขนาด 9mm มากกว่า โดยปัญหาที่ว่าก็คือจากเดิมช่องสำหรับใส่ฟิลเตอร์ ที่ควรจะอยู่ติดกับตัวปากคาบ กลับกลายเป็นไปติดอยู่กับส่วนเบ้าไปป์ที่เป็นไม้แทน ซึ่งในกรณีนี้ลูกค้านักสูบไปป์บางท่านก็สามารถใช้ไปป์ต่อได้ตามปกติ เพราะช่องสำหรับใส่ฟิลเตอร์ก็ยังสามารถใช้ได้เหมือนเดิม เพียงแต่เปลี่ยนฝั่งไปติดอยู่ที่ส่วนไม้เท่านั้น แต่ในกรณีที่ต้องส่งซ่อมเพราะส่วนที่เป็น tenon นี้ไปหักคาอุดรูไปป์ไว้ จนไม่สามารถให้ลมผ่านเข้าออกได้
2. ปากคาบไปป์ หรือ Mouthpiece เสียหายเพราะโดนกัด
ในกรณีนี้จะพบได้บ่อยที่ส่วนปลายของ ปากคาบไปป์ หรือ Mouthpiece เพราะมีนักสูบไปป์หลายคนที่เคยชินกับการคาบไปป์พร้อมๆกับใช้ฟันขบปลายไปป์ไปด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งคนที่ทำงานไปสูบไปป์ไป ก็มักจะต้องใช้ฟันช่วยในการพยุงไปป์เอาไว้ให้ไม่หลนออกจากปาก จนเป็นสาเหตุให้ส่วนปลายที่ทำมาจาก ยางแข็ง (Valcanite, Ebonite) เกิดอาการแตกหัก และชำรุด ส่วนปากคาบที่ทำจากอะคริลิคนั้นจะมีความทนทานกว่า และมีความแข็งทำให้ปัญหานี้จะไม่ค่อยเกิดขึ้นบ่อยนัก แต่คนที่ชอบใช้ฟันขบกัดปากคาบไปป์อาจไม่ชื่นชอบวัสดุแบบนี้เพราะมันแข็งเกินไป รู้สึกเจ็บฟันเวลาสูบเป็นต้น
วิธีการป้องกัน ถ้าสามารถหลีกเลี่ยงการใช้ฟันขบกัดปลายไปป์จะดีมาก แต่ถ้าคุ้นชินกับการกัดแล้วอาจใช้ตัวช่วยอย่าง ยางหุ้มปลายไปป์ หรือ Mouthpiece Bite สวมกันไว้อีกชั้นเพื่อรักษาไม่ให้ฟันของเรามาขบกับปากคาบโดยตรง รวมไปถึงทำให้เวลากัดรู้สึกนิ่มสบายฟันขึ้นด้วย
3. เบ้าไปป์ทะลุ
บางครั้งอาจไม่รุนแรงถึงขนาดที่ว่าเป็นรูออกมาให้เห็น แต่นักสูบไปป์อาจจะเริ่มสังเกตเห็นแล้วว่าไปป์ของตัวเองร้อนผิดปกติ และรู้สึกว่ามีหลุมเป็นรูลึกกว่าที่เคยเป็นอยู่บริเวณก้นเบ้า สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการแบบนี้ ก็คือการที่มีความร้อนไปถูกบริเวณนั้นซ้ำๆ มากเกินไป ซึ่งอาจมาจากการบรรจุใบยาที่ไม่พอดี รวมไปถึงการดึงเลี้ยงไฟที่เร็วและต่อเนื่องเกินไป นอกจากนี้ยังเกิดจากการที่นักสูบไปป์ใช้เครื่องมือสำหรับสูบไปป์เพื่อทำการเขี่ยและแทงเพื่อทำความสะอาดเบ้าไปป์ แต่ทำแรงและมากเกินไปจนทำให้เครื่องมือนั้นไปกะเทาะถูกตัวไปป์ที่เป็นไม้ จนกลายเป็นหลุมถ้าไม่รีบหาทางอุดรูนั้นเมื่อใช้ไปนานๆเข้าอาจทำให้เกิดรูทะลุขึ้นที่ตัวไปป์
วิธีการป้องกัน เวลาสูบไปป์ถ้ารู้สึกว่าจับแล้วไปป์ร้อนเกินไป โดยเฉพาะจากจุดใดจุดหนึ่ง ให้หยุดพักและสังเกตจุดที่ไฟกำลังคุ ว่าเป็นอยู่ที่จุดเดียวหรือไม่ ทั้งนี้ควรเริ่มจากการศึกษาวิธีการจุใบยาและการเลี้ยงไฟ การสูบให้ได้อย่างถูกวิธีก่อน ส่วนเรื่องของการทำความสะอาดก็ไม่ควรขุดคราบคาร์บอนเค้ก (Carbon Cake) ที่เหลืออยู่ในเบ้าไปป์ให้สะอาดเกินไป เพราะนั่นอาจทำให้เนื้อไม้ด้านในถูกขูดไปโดยไม่รู้ตัวจนทำให้ไม้บางลงเรื่อยๆ และเป็นสาเหตุที่ทำให้ไปป์ทะลุ
4. ไปป์หัก
ส่วนใหญ่แล้วจะเกิดขึ้นกับส่วนที่เป็นไม้ และสาเหตุยอดฮิตก็คือผู้ใช้ไม่ระวังทำตกหล่น รวมไปถึงการเคาะไปป์กับวัสดุแข็งๆ เพื่อต้องการเอาขี้เถ้าออก ที่จริงแล้วการเคาะเอาขี้เถ้าออกนั้นสามารถทำได้ แต่ต้องเอามือจับที่บริเวณหัวไปป์ ส่วนที่เป็นเบ้าแล้วทำการเคาะเบาๆ ถ้าเศษยาและขี้เถ้ายังไม่หลุดออกก็ให้ใช้อุปกรณ์ที่เขี่ย (Pick) หรือตัวขูด (Reamer) ในการช่วย ไม่ควรจับที่บริเวณก้านไปป์หรือว่า Stem แล้วทำการเคาะหัวไปป์กับวัสดุแข็งๆ เด็ดขาดเพราะมันจะทำให้ไปป์เกิดอาการแตกหักเสียหายได้ วัสดุที่ใช้ในการเคาะเพื่อเอาเศษยาออกควรใช้เป็นจุกไม้ก๊อก (Cork) หรือว่าฝาจุกไวน์ ที่สามารถหาซื้อได้ในร้านขายไปป์ โดยวิธีการเอากาว 2 หน้า ติดจุกไม้ก๊อกกับที่เขี่ยบุหรี่ หรือ สามารถซื้อที่เขี่ยบุหรี่สำหรับไปป์โดยเฉพาะก็ได้เช่นกัน
5. ไปป์ตัน สูบแล้วลมไม่ออก
อาการไปป์ตัน สูบแล้วไม่มีลมผ่าน สาเหตุหลักๆ มาจากการไม่ทำความสะอาดไปป์ คนสูบไปป์บางคนละเลยเรื่องการทำความสะอาด ถึงขนาดที่ว่าบางคนสูบไปป์มานานหลายปีแต่ไม่เคยทำความสะอาดเลยก็มี ผลของการไม่ดูแลรักษาความสะอาดของตัวไปป์ ทำให้ยาเส้น และ คราบทาร์ นิโคตินไปพอกตัวจับอยู่ในตัวไปป์ จนปิดช่องลมส่งผลให้สูบไม่ขึ้น วิธีแก้ไขคือ การชีที่เขี่ย หรือ Pick ในการแยงส่วนท่อไปป์ด้านใน ถ้าเพิ่งมีอาการไปป์ตันเบื้องต้นอาจใช้ลวดล้างไปป์ก่อน หรือถ้าความยาวไม่พออาจต้องใช้ลวดยาวในการช่วยแทง เพื่อกำจัดสิ่งอุดตันในด้ามไปป์ให้หลุดออก ข้อควรระวังคือไม่ควรทำด้วยความรุนแรงจนตัวไปป์เกิดความเสียหาย อีกทั้งการใช้คอตต้อนบัต หรือทิชชู่ในการเช็ดและแทงเข้าไปในด้ามไปป์ก็มีความเสี่ยงว่าสิ่งเหล่านั้นจะเข้าไปติดคาอยู่ด้านใน ทำให้ไปป์ตันมากกว่าเดิม